لە جیهانی سەرنجڕاکێشی بایۆلۆژیای پەرەسەندن، چەند بابەتێک هێندە سەرنجڕاکێش نین وەک گونجاندنە تایبەتمەندەکانی ئاناتۆمی ئاژەڵ. پڕۆفیسۆر کورت شوێنک لە زانکۆی کۆنێکتیکەت ژیانی خۆی تەرخان کردووە بۆ توێژینەوەی زمانی ڕەپتایل و دووژیانەکان، کە وەک ‘سیسکەکانی داروین’ـی تایبەتی خۆی دەیانبینێت – پەنجەرەیەک بۆ جیاوازی سەرسوڕهێنەری ستراتیژەکانی پەرەسەندن.
پێشکەوتنە تەکنۆلۆژییەکانی دواییی، بەتایبەتی کامێرا خێراکان، گۆڕانکارییەکی گەورەیان لە تێگەیشتنمان لەم ئەندامە سەرنجڕاکێشانە کردووە. ئەم ئامڕازانە ڕێگە بە زانایان دەدەن بە وردی چاودێری ئەوە بکەن کە چۆن جۆرەکانی جیاوازی ڕەپتایل میکانیزمی زمانی تایبەتیان بۆ ڕاوکردنی نێچیر پەرەپێداوە، کە ڕێگا داهێنەرانە و هەندێک جار سەیرەکانی پەرەسەندن ئاشکرا دەکات.
توێژینەوەکانی شوێنک ئەوە دەردەخات کە زمان زۆر زیاترە لە تەنها ئەندامێکی ماسولکەیی سادە. بۆ زۆرێک لە ڕەپتایلەکان، ئامڕازێکی ڕاوکردنی پێشکەوتووە کە دەتوانێت بنووسێت، بگرێت، پێوەبنێت و تەنانەت بخزێت بۆ دەستەبەرکردنی خۆراک. هەر جۆرێک ستراتیژی زمانی جیاوازی پەرەپێداوە کە لەگەڵ کونجی ژینگەیی تایبەت و پێداویستییەکانی مانەوەی خۆی گونجێنراوە.
خوێندنەوەی ئەم میکانیزمە زمانییانە زیاترە لە تەنها سەرنجێکی زانستی. ئەمە گێڕانەوەیەکی فراوانترە دەربارەی داهێنانی بایۆلۆژی، کە نیشان دەدات چۆن گۆڕانکارییە ئاناتۆمییە بچووکەکان دەتوانن ببنە هۆی دەستکەوتی گەورە لە مانەوەدا. لە ڕێگەی تاوتوێکردنی ئەم گونجاندنە ئاڵۆزانەوە، توێژەرەکان تێگەیشتن لە کارلێکە ئاڵۆزەکانی نێوان شێوە، ئەرک و فشارە ژینگەییەکان لە جیهانی سروشتیدا بەدەست دەهێنن.
ئەم توێژینەوەیە هەروەها لایەنێکی گرنگی گەڕانی زانستی دەردەخات: داهێنان تەنها لە کارە هونەرییەکاندا سنووردار نییە بەڵکو بە هەمان شێوە لە توێژینەوەی تاقیگەییشدا بوونی هەیە. چاودێریکردن و تۆمارکردنی وردی میکانیکی زمانی ڕەپتایلەکان ڕۆحی خەیاڵی و لێکۆڵینەوەیی ئاشکرا دەکات کە دۆزینەوەی زانستی بەرەوپێش دەبات.